اثر یخبندان
تخریب بر اثر یخبندان در قسمت‌هایی از ساختمان نظیر محل درپوش‌ها، سایه بان‌ها، کرسی بنا و کف پنجره‌ها بیشتر دیده می‌شود. عموما سنگ آهک و دولومیت بیش از ماسه سنگ در معرض تهاجم اثر یخبندان هستند.
مرمر، شیت و گرانیت به علت تخلخل اندک تحت تاثیر اثر یخبندان واقع نمی‌شوند.
پوسیدگی فلزات
آب بارانی که از سطوح مس و آلیاژهای آن به سطح سنگ آهکی می‌ریزد باعث ایجاد لکه‌های سبزرنگی می‌شود. زنگ زدگی حاصل از مواد آهنی و فولادی بسیار سخت و دشوار از روی سطوح متخلخل سنگها پاک می‌شوند. بیشترین آسیب دیدگی ناشی از انبساط زنگ زدن قطعات آهنی و فولادی داخل سنگ کاری نما رخ می‌دهد. به این منظور کلیه قطعات فلزی مورد استفاده در نصب سنگ نما باید ضدزنگ باشند.
آتش
آتش به ندرت موجب تخریب کلی در کارهای سنگی شود. ولی سطح نمای گرانیت، مرمر و ماسه سنگها ممکن است در اثر آتش سیاه یا خرد شوند.
سنگهای آهکی عموما تحت تاثیر آتش قرار نمی‌گیرند، فقط سنگهای با رنگ روشن به علت اکسید شدن آهن موجود در آنها برای همیشه صورتی رنگ می‌شوند.
سنگ خارا
سنگ خارا یا گرانیت گونه‌ای سنگ آذرین درونی است بخاطر همین علت بافت آن دارای دانه‌های متوسط تا درشت بوده و بجز پاره‌ای کانی‌ها، دارای دُرّ کوهی (کوارتز) و فلدسپات می‌باشد. رنگ آن از صورتی تا خاکستری پررنگ و حتی سیاه بسته به کانی و شیمی سنگ متغیر می‌باشد. نکته جالب اینکه این سنگ از سنگین‌ترین سنگها با چگالی ۲٫۷۵ گرم بر سانتیمتر مکعب می‌باشد.
گرانیت یکی از محکم‌ترین و سخت‌ترین سنگها می‌باشد بهمین خاطر بعنوان مصالح ساختمانی بصورت گسترده‌ای استفاده می‌شود. مقاومت این سنگ در مقابل خوردگی باعث استفاده گسترده از آن در آزمایشگاه‌ها شده‌است. مقاومت و سختی بالای این سنگ این امکان را فراهم می‌کند که ورقه‌هایی به ضخامت تنها چند میلیمتر از این سنگ ساخت.
لازم به ذکر است که واژه گرانیت دارای ریشه لاتین می‌باشد.
گرانیت سنگی است که از سرد شدن توده‌های مذاب شکل گرفته است. گرانیت سمبل سختی، مقاومت و دوام است. گرانیت‌ها به رنگهای سفید، خاکستری، پرتغالی، سبز، مشکی، قرمز و غیره دیده می‌شوند. گرانیت‌ها نسبت به سنگهای آهکی سخت تر اما یکنواخت تر هستند. گرانیت‌ها به راحتی خش بر نمی‌دارند و مقاومت آنها در مقابل حرارت بالا می‌باشد. گرانیت بهترین کاربرد را در سنگفرش بیرونی و در مکانهایی که در معرض عبور و مرور زیاد است دارد ولی آنرا می‌توان در نمای بیرونی و سنگفرش داخلی ساختمان و پله‌ها استفاده نمود عمده این سنگها از کشورهای آسیای میانه مانند هندوستان، چین، تایوان و ویتنام خریداری می‌گردد و از کیفیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد این نوع سنگ خود شامل ۲ نوع طبیعی ورنگ شده می‌باشد که از انواع آن می‌توان به سنگهایی با نام هلویی و نخودی و قرمز رنگ شده، بلک گالکسی، شانسی بلک، کارمن رد، بالتیک براون، مپل رد، جوپارنا، مولتی کالررد ولگابلو، بیداسر قهوه‌ای، بیداسر سبز، باش پارادیسو، تن براون، سیلور پرل ... اشاره کرد.
سنگ آهک
سنگ آهک سنگ رسوبی با منشأ شیمیایی یا زیست‌شیمیایی که بیشتر از کلسیم‌کربنات تشکیل شده باشد.
آهک زنده میل ترکیبی شدیدی با فلزات دارد، از این‌رو با فلزات مصرف شده در ساختمان مانند لوله‌های آب و لوله‌های شوفاژ ترکیب شده و در آنها خوردگی ایجاد کرده و موجب پوسیدگی می‌شود. به همین علت رفته رفته از میزان مصرف آهک در ساختمان کاسته شده و با توسعه کارخانه‌های سیمان پزی در ایران و سراسر دنیا رفته رفته سیمان جای آهک را در صنعت ساختمان سازی گرفته به طوری که امروزه در کمتر ساختمانی از آهک به عنوان ملات استفاده می‌شود. ولی در راه سازی برای افزایش تحمل فشاری و کششی خاک مخصوصا در قشرهای پایین راه سازی برای تحکیم بخشیدن به آن و همچنین جلوگیری از روئیدن گیاهان در دامنه راه و باندهای فرودگاه مصرف می‌شود.
همچنین آهک در صنعت سیمان پزی، چینی سازی، شیشه گری، ذوب آهن، صنایع غذایی، تصفیه قند و غیره نیز مصرف می‌شود.
اصول تهیه و بکارگیری آهک
در واقع هدف از تهیه آهک، تبدیل سنگ آن به حالت قابل مصرف و تبدیل مجدد آن به سنگ آهک، پس از مصرف می‌باشد.
بعد از تهیه سنگ آهک CaCO۳ از معادن مربوطه، آنرا درون کوره‌های مخصوص قرار داده و با قراردادن آن تحت درجه حرارت ۹۰۰ درجه سانتی گراد، رطوبت همراه سنگ تبخیر شده و ترکیب CaCO۳ را در کوره‌های مکانیزه یا سنتی می‌شکنند و آنرا تبدیل به آهک زنده با فرمول CaO و گاز CO۲ می‌کنند.:گازکربنیک به همراه سایر گازها از دودکش کوره خارج می‌گردد.
آهک زنده را با آب ترکیب و تبدیل به آهک شکفته با فرمول Ca(OH)۲ می‌کنند. این ماده که از دسته قلیایی هاست میل ترکیبی فراوانی با اسیدها دارد.
در نهایت آهک شکفته را به صورت خالص، با خاک یا ماسه به عنوان شفته آهکی در اندود یا ملات به کار می‌برند.
با گذشت زمان گاز دی اکسید کربن موجود در هوا با رطوبت محیط ترکیب شده و ایجاد اسید ناپایداری می‌کند که به داخل ملات نفوذ می‌کند و با آن ترکیب شده و موجب ایجاد دوباره CaCO۳ می‌شود. این عمل بسته به مکان کاربرد، رطوبت محیط، میزان گرمای هوا، ضخامت و نوع ملات، حتی تا ماه‌ها به طول می‌انجامد.
در صورت وجود ناخالصی‌های سیلیسی یا آلومینی، ملات به صورت آبی خشک می‌شود و تشکیل سیلیکات و آلومینات کلسیم می‌دهد که سبب مشابهت خواص این ملات و سیمان می‌گردد.
خواص آهک زنده
آهک زنده ماده‌ای سفیدرنگ با درجه ذوب ۲۵۰۰ درجه سانتی گراد است. به دلیل بالا بودن دمای ذوب، از آن برای اندود نمودن سطح کوره‌ها استفاده می‌کنند. این ماده میل ترکیبی فراوانی با آب دارد و به همین دلیل در نگهداری آن می‌بایست دقت خاصی مبذول شود.
معادن
مرغوب‌ترین سنگ آهک ایران مربوط به معدن پیربکران اصفهان و نیز استانهای لرستان، کرمان و فارس می‌باشد.
آهک‌پزی
آهک پزی یعنی خارج کردن CO۲ از سنگ آهک که این کار بوسیلهٔ حرارت دادن به سنگ آهک انجام می‌شود.
انواع سنگ آهک
سنگهای اهکی (carbonate rocks) سازنده عمده سنگهای اهکی می‌تواند ترکیبات حاصل از پیوند کلسیم و بنیان بی کربنات باشد. این ترکیب می‌تواند در قالب انواع کانی‌ها ظهور کند. عمده ترکیب ان کانی‌های کلسیت(caco3)، دولومیت(ca,mg co3)و انواع دیگر نظیر سیدریت و انکریت می‌باشد. از انواع سنگها از نظر ژنز می‌توان از نوع تخریبی اهکی و زیستی اهکی و شیمیایی اهکی نام برد.
سنگهای آهکی زیستی: این نوع سنگ مستقیما حاصل عملکرد فرایند‌های بیولوژیکی هستند. یعنی فعالیت‌های جانداران موجود در طبیعت با عث می‌سود به نوعی یون‌های کلسیم و بی کربنات از محیط گرفته شده و با هم پیوند داده شوند و در محیط رسوب گداری نمایند.
سنگهای آهکی شیمیایی: این نوع سنگها در اثر تاثیرات انحلال و محلول و حلال ایجاد می‌شوند که جانداران به صورت مستقیم در شکل گیری انها تاثیر ندارند. به طور کلی در اثر فعل و انفعالات محیطی و تغییرات غلظت انواع محلول‌ها و یون‌ها در محیط، این سنگها به صورت غیر محلول درامده و در یک محیط رسوبی ته نشست حاصل می‌کنند. از انواع این سنگگ‌ها می‌توان به تراورتن اشاره نمود.
سنگهای آهکی آواری: تاثیر رایندهای رسوبی و دینامیکی در اثر تحرکات محیط از قبیل باد یا جریان آب می‌تواند یک سنگ آهکی از قبل تشکیل شده را دوباره حرکت داده فرسایش دهد و بالاخره مجددا در محیطی جدید رسوب دهد این نوع سنگها بعد از سخت شدن محیطی یا دایاژنز تبدیل به نوعی سنگ رسوبی می‌شود که اصطلاحا سنگهای آهکی آواری نام دارند.
کوارتزیت
کوارتزیت (به آلمانی Quarzit) نوعی سنگ دگرگون و بسیار سخت است. این سنگ از دگرگونی ماسه‌سنگ در اثر فشار و گرمای بسیار بالای لایه‌های زمین بوجود آمده‌است.کوارتزیت خالص معمولا به رنگهای سفید تا خاکستری است. در صورتی که در آن اکسیدهای آهن Fe۲O۳ نیز وجود داشته باشد، به رنگهای صورتی تا قرمز دیده می‌شود. رنگهای دیگری از کوارتزیت مانند زرد و نارنجی نیز وجود دارد که به دلیل وجود دیگر ناخالصی‌ها است.
هنگامی که ماسه‌سنگ به کوارتزیت دگرگون می‌شود دانه‌های کوارتز که در آن وجود داشته به همراه مواد سیمانی که پیش از این در ماسه‌سنگ وجود داشت، دوباره بلوری می‌شود و بلورهای جدید کوارتز، تکه تکه به هم پیوند می‌خورند. بیشتر یا همهٔ بافت پیشین ماسه‌سنگ و ساختار رسوبی آن در اثر دگرگونی کاملا پاک می‌شود و ساختار جدید جایگزین آن می‌گردد. در طول فرایند دگرگونی و دوباره بلوری شدن تنها مقدار کمی از مواد سیمانی مانند اکسید آهن، کربنات و رس منتقل می‌شود و رگه‌هایی از آنها بر روی کوارتزیت باقی می‌ماند.
اورتوکوارتز، یک ماسه‌سنگ کوارتزی بسیار خالص است که معمولا از دانه‌های گرد و خوب کوارتز تشکیل شده‌است. حدود ۹۹٪ آن از سیلیس یا SiO۲ و مقدار بسیار کمی از آن از اکسید آهن و برخی کانی‌های مقاوم مانند زیرکن، روتیل و مگنتیت تشکیل شده‌است. با وجود این نمونه‌هایی از کوارتزیت پیدا شده که بعد از دگرگونی همچنان ردّ پای فسیل‌ها و ساختار رسوبی در آنها باقی مانده بود.
کوارتزیت در برابر هوازدگی شیمیایی بسیار مقاوم است، معمولا بالای تپه‌ها و پشته‌ها از این سنگ تشکیل شده‌است. بر روی سطحی که سیلیسیم خالص وجود دارد مقدار کمی خاک تشکیل می‌شود، در نتیجه بر روی بالای پشته‌ها معمولای خاک کمتری وجود دارد و پوشش گیاهی خیلی کم است یا اصلا وجود ندارد.
کاربرد
به دلیل سختی زیاد و تیزگوشه بودن آنها معمولا در پارسنگ کف راه‌های آهن کاربرد دارند همچنین به عنوان سنگ نمای ساختمان‌ها و پوشش دیوارها، کف زمین، روی سطح راه پله و یا کاشی بام مورد استفاده قرار می‌گیرند. گاهی از کوارتزیت‌های شکسته در راه‌سازی نیز استفاده می‌شود.از کوارتزیت‌های خالص در تولید فروسیلیکن (آلیاژ سیلیسیم و آهن)، سیلیسیم صتعتی، سیلیس و کاربید سیلیسیم استفاده می‌شود.در طول دورهٔ سنگی از کوارتزیت به عنوان چخماق استفاده می‌شده‌است.
تشکیل
در آمریکا، کوارتزیت در پنسیلوانیا، شرق داکوتای جنوبی، مرکز تگزاز، جنوب غرب مینه‌سوتا، تپه‌های بارابو، پارک ملی دریاچهٔ دویل در ویسکانسین، در یوتا نزدیک شهر دریاچه شور (به انگلیسی: Salt Lake City)، در معدن مس مورنسی در آریزونا[۹] و ... یافت می‌شود. همچنین شهری در آمریکا به نام کوارتزسایت وجود دارد که نامش را از کوه‌های اطراف که معدن کوارتزیت است گرفته‌است.
همچنین در انگلستان، کانادا (در بریتیش کلمبیا) و در ایران در استان فارس معادن کوارتزیت یافت می‌شود.
تراورتن
تراورتن (به فرانسوی: Travertin)، نوعی سنگ آهک متخلخل است که از دسته سنگهای تزیینی به شمار می‌رود. این سنگ بجا مانده از رسوبات آب‌های معدنی غارها یا چشمه‌های آب گرم یا از رسوب کف دریاها و رودخانه‌ها است که به صورت پهنه‌های نسبتا وسیع دیده می‌شوند.
از بين انواع تراورتن ها، تراورتن های سفيد که رگه هاي رنگي و تخلخل يکنواخت تري دارند، از کيفيت بالاتري برخوردار هستند. دلیل وجود تراورتن هاي کم رنگ را می توان ناشی از وجود رنگدانه هاي پراکنده اکسيد آهن در متن سنگهاي تراورتن دانست . تراورتن هاي رنگي بر حسب درصد رنگدانه هاي اکسيد آهن به رنگ قرمز، گردويي، ليمويي وغيره تشکیل می شوند. ظاهر زیبای تراورتن ها ناشی از اختلاف ميزان اکسيد آهن در لايه هاي مختلف آن می باشد.
شکل ظاهری
تراورتن دارای رنگهای متنوع و بافت نواری شکل است که در اثر حضور ترکیبات آهن، کلسیم و دیگر ناخالصی‌ها ایجاد شده‌است. این سنگ در رنگهای زرد، قهوه‌ای، قرمز، لیمویی، خاکستری، سیاه و سفید قابل تولید است.سنگ های تراورتن گاهی به صورت تصادفی شالدار یا بدونه شال می‌باشد.
خواص
تراورتن به علت داشتن حفرات، خاصیت عایق حرارتی و صوتی دارد. سنگ تراورتن از مقاومت قابل قبولی برخوردار می‌باشد. این سنگ را می‌توان به ۲ شکل موج دار و بدون موج برش داد. تراورتن دارای سوراخ‌ها و حفراتی است که بایستی در هنگام فراوری سطح آن پر شود. وجود حفره در تراورتن باعث می‌شود در هنگام نصب سنگ، ملات سیمانی داخل این حفرات نفوذ کرده و از سقوط سنگ جلوگیری کند.عیب بزرگ سنگ های تراورتن عدم یکدستی رنگ و طرح آنها می باشد و عیب دیگر آن است که سست و گلی می باشد مثلا اگر سنگ خیس باشد و به دمای انجماد فوری برسد سنگ خورد خواهد شد.برای همین در کارخانجات روی کوپ ها را میپوشانند.
موارد استفاده
تراورتن در نماهای روکار داخلی و بیرونی و همچنین برای سنگ فرش کردن قابل استفاده‌است.
keywords : ولف دی ال،سایت ولف دی ال،دانلود مقاله ولف دی ال
تخریب بر اثر یخبندان در قسمت‌هایی از ساختمان نظیر محل درپوش‌ها، سایه بان‌ها، کرسی بنا و کف پنجره‌ها بیشتر دیده می‌شود. عموما سنگ آهک و دولومیت بیش از ماسه سنگ در معرض تهاجم اثر یخبندان هستند.
مرمر، شیت و گرانیت به علت تخلخل اندک تحت تاثیر اثر یخبندان واقع نمی‌شوند.
پوسیدگی فلزات
آب بارانی که از سطوح مس و آلیاژهای آن به سطح سنگ آهکی می‌ریزد باعث ایجاد لکه‌های سبزرنگی می‌شود. زنگ زدگی حاصل از مواد آهنی و فولادی بسیار سخت و دشوار از روی سطوح متخلخل سنگها پاک می‌شوند. بیشترین آسیب دیدگی ناشی از انبساط زنگ زدن قطعات آهنی و فولادی داخل سنگ کاری نما رخ می‌دهد. به این منظور کلیه قطعات فلزی مورد استفاده در نصب سنگ نما باید ضدزنگ باشند.
آتش
آتش به ندرت موجب تخریب کلی در کارهای سنگی شود. ولی سطح نمای گرانیت، مرمر و ماسه سنگها ممکن است در اثر آتش سیاه یا خرد شوند.
سنگهای آهکی عموما تحت تاثیر آتش قرار نمی‌گیرند، فقط سنگهای با رنگ روشن به علت اکسید شدن آهن موجود در آنها برای همیشه صورتی رنگ می‌شوند.
سنگ خارا
سنگ خارا یا گرانیت گونه‌ای سنگ آذرین درونی است بخاطر همین علت بافت آن دارای دانه‌های متوسط تا درشت بوده و بجز پاره‌ای کانی‌ها، دارای دُرّ کوهی (کوارتز) و فلدسپات می‌باشد. رنگ آن از صورتی تا خاکستری پررنگ و حتی سیاه بسته به کانی و شیمی سنگ متغیر می‌باشد. نکته جالب اینکه این سنگ از سنگین‌ترین سنگها با چگالی ۲٫۷۵ گرم بر سانتیمتر مکعب می‌باشد.
گرانیت یکی از محکم‌ترین و سخت‌ترین سنگها می‌باشد بهمین خاطر بعنوان مصالح ساختمانی بصورت گسترده‌ای استفاده می‌شود. مقاومت این سنگ در مقابل خوردگی باعث استفاده گسترده از آن در آزمایشگاه‌ها شده‌است. مقاومت و سختی بالای این سنگ این امکان را فراهم می‌کند که ورقه‌هایی به ضخامت تنها چند میلیمتر از این سنگ ساخت.
لازم به ذکر است که واژه گرانیت دارای ریشه لاتین می‌باشد.
گرانیت سنگی است که از سرد شدن توده‌های مذاب شکل گرفته است. گرانیت سمبل سختی، مقاومت و دوام است. گرانیت‌ها به رنگهای سفید، خاکستری، پرتغالی، سبز، مشکی، قرمز و غیره دیده می‌شوند. گرانیت‌ها نسبت به سنگهای آهکی سخت تر اما یکنواخت تر هستند. گرانیت‌ها به راحتی خش بر نمی‌دارند و مقاومت آنها در مقابل حرارت بالا می‌باشد. گرانیت بهترین کاربرد را در سنگفرش بیرونی و در مکانهایی که در معرض عبور و مرور زیاد است دارد ولی آنرا می‌توان در نمای بیرونی و سنگفرش داخلی ساختمان و پله‌ها استفاده نمود عمده این سنگها از کشورهای آسیای میانه مانند هندوستان، چین، تایوان و ویتنام خریداری می‌گردد و از کیفیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد این نوع سنگ خود شامل ۲ نوع طبیعی ورنگ شده می‌باشد که از انواع آن می‌توان به سنگهایی با نام هلویی و نخودی و قرمز رنگ شده، بلک گالکسی، شانسی بلک، کارمن رد، بالتیک براون، مپل رد، جوپارنا، مولتی کالررد ولگابلو، بیداسر قهوه‌ای، بیداسر سبز، باش پارادیسو، تن براون، سیلور پرل ... اشاره کرد.
سنگ آهک
سنگ آهک سنگ رسوبی با منشأ شیمیایی یا زیست‌شیمیایی که بیشتر از کلسیم‌کربنات تشکیل شده باشد.
آهک زنده میل ترکیبی شدیدی با فلزات دارد، از این‌رو با فلزات مصرف شده در ساختمان مانند لوله‌های آب و لوله‌های شوفاژ ترکیب شده و در آنها خوردگی ایجاد کرده و موجب پوسیدگی می‌شود. به همین علت رفته رفته از میزان مصرف آهک در ساختمان کاسته شده و با توسعه کارخانه‌های سیمان پزی در ایران و سراسر دنیا رفته رفته سیمان جای آهک را در صنعت ساختمان سازی گرفته به طوری که امروزه در کمتر ساختمانی از آهک به عنوان ملات استفاده می‌شود. ولی در راه سازی برای افزایش تحمل فشاری و کششی خاک مخصوصا در قشرهای پایین راه سازی برای تحکیم بخشیدن به آن و همچنین جلوگیری از روئیدن گیاهان در دامنه راه و باندهای فرودگاه مصرف می‌شود.
همچنین آهک در صنعت سیمان پزی، چینی سازی، شیشه گری، ذوب آهن، صنایع غذایی، تصفیه قند و غیره نیز مصرف می‌شود.
اصول تهیه و بکارگیری آهک
در واقع هدف از تهیه آهک، تبدیل سنگ آن به حالت قابل مصرف و تبدیل مجدد آن به سنگ آهک، پس از مصرف می‌باشد.
بعد از تهیه سنگ آهک CaCO۳ از معادن مربوطه، آنرا درون کوره‌های مخصوص قرار داده و با قراردادن آن تحت درجه حرارت ۹۰۰ درجه سانتی گراد، رطوبت همراه سنگ تبخیر شده و ترکیب CaCO۳ را در کوره‌های مکانیزه یا سنتی می‌شکنند و آنرا تبدیل به آهک زنده با فرمول CaO و گاز CO۲ می‌کنند.:گازکربنیک به همراه سایر گازها از دودکش کوره خارج می‌گردد.
آهک زنده را با آب ترکیب و تبدیل به آهک شکفته با فرمول Ca(OH)۲ می‌کنند. این ماده که از دسته قلیایی هاست میل ترکیبی فراوانی با اسیدها دارد.
در نهایت آهک شکفته را به صورت خالص، با خاک یا ماسه به عنوان شفته آهکی در اندود یا ملات به کار می‌برند.
با گذشت زمان گاز دی اکسید کربن موجود در هوا با رطوبت محیط ترکیب شده و ایجاد اسید ناپایداری می‌کند که به داخل ملات نفوذ می‌کند و با آن ترکیب شده و موجب ایجاد دوباره CaCO۳ می‌شود. این عمل بسته به مکان کاربرد، رطوبت محیط، میزان گرمای هوا، ضخامت و نوع ملات، حتی تا ماه‌ها به طول می‌انجامد.
در صورت وجود ناخالصی‌های سیلیسی یا آلومینی، ملات به صورت آبی خشک می‌شود و تشکیل سیلیکات و آلومینات کلسیم می‌دهد که سبب مشابهت خواص این ملات و سیمان می‌گردد.
خواص آهک زنده
آهک زنده ماده‌ای سفیدرنگ با درجه ذوب ۲۵۰۰ درجه سانتی گراد است. به دلیل بالا بودن دمای ذوب، از آن برای اندود نمودن سطح کوره‌ها استفاده می‌کنند. این ماده میل ترکیبی فراوانی با آب دارد و به همین دلیل در نگهداری آن می‌بایست دقت خاصی مبذول شود.
معادن
مرغوب‌ترین سنگ آهک ایران مربوط به معدن پیربکران اصفهان و نیز استانهای لرستان، کرمان و فارس می‌باشد.
آهک‌پزی
آهک پزی یعنی خارج کردن CO۲ از سنگ آهک که این کار بوسیلهٔ حرارت دادن به سنگ آهک انجام می‌شود.
انواع سنگ آهک
سنگهای اهکی (carbonate rocks) سازنده عمده سنگهای اهکی می‌تواند ترکیبات حاصل از پیوند کلسیم و بنیان بی کربنات باشد. این ترکیب می‌تواند در قالب انواع کانی‌ها ظهور کند. عمده ترکیب ان کانی‌های کلسیت(caco3)، دولومیت(ca,mg co3)و انواع دیگر نظیر سیدریت و انکریت می‌باشد. از انواع سنگها از نظر ژنز می‌توان از نوع تخریبی اهکی و زیستی اهکی و شیمیایی اهکی نام برد.
سنگهای آهکی زیستی: این نوع سنگ مستقیما حاصل عملکرد فرایند‌های بیولوژیکی هستند. یعنی فعالیت‌های جانداران موجود در طبیعت با عث می‌سود به نوعی یون‌های کلسیم و بی کربنات از محیط گرفته شده و با هم پیوند داده شوند و در محیط رسوب گداری نمایند.
سنگهای آهکی شیمیایی: این نوع سنگها در اثر تاثیرات انحلال و محلول و حلال ایجاد می‌شوند که جانداران به صورت مستقیم در شکل گیری انها تاثیر ندارند. به طور کلی در اثر فعل و انفعالات محیطی و تغییرات غلظت انواع محلول‌ها و یون‌ها در محیط، این سنگها به صورت غیر محلول درامده و در یک محیط رسوبی ته نشست حاصل می‌کنند. از انواع این سنگگ‌ها می‌توان به تراورتن اشاره نمود.
سنگهای آهکی آواری: تاثیر رایندهای رسوبی و دینامیکی در اثر تحرکات محیط از قبیل باد یا جریان آب می‌تواند یک سنگ آهکی از قبل تشکیل شده را دوباره حرکت داده فرسایش دهد و بالاخره مجددا در محیطی جدید رسوب دهد این نوع سنگها بعد از سخت شدن محیطی یا دایاژنز تبدیل به نوعی سنگ رسوبی می‌شود که اصطلاحا سنگهای آهکی آواری نام دارند.
کوارتزیت
کوارتزیت (به آلمانی Quarzit) نوعی سنگ دگرگون و بسیار سخت است. این سنگ از دگرگونی ماسه‌سنگ در اثر فشار و گرمای بسیار بالای لایه‌های زمین بوجود آمده‌است.کوارتزیت خالص معمولا به رنگهای سفید تا خاکستری است. در صورتی که در آن اکسیدهای آهن Fe۲O۳ نیز وجود داشته باشد، به رنگهای صورتی تا قرمز دیده می‌شود. رنگهای دیگری از کوارتزیت مانند زرد و نارنجی نیز وجود دارد که به دلیل وجود دیگر ناخالصی‌ها است.
هنگامی که ماسه‌سنگ به کوارتزیت دگرگون می‌شود دانه‌های کوارتز که در آن وجود داشته به همراه مواد سیمانی که پیش از این در ماسه‌سنگ وجود داشت، دوباره بلوری می‌شود و بلورهای جدید کوارتز، تکه تکه به هم پیوند می‌خورند. بیشتر یا همهٔ بافت پیشین ماسه‌سنگ و ساختار رسوبی آن در اثر دگرگونی کاملا پاک می‌شود و ساختار جدید جایگزین آن می‌گردد. در طول فرایند دگرگونی و دوباره بلوری شدن تنها مقدار کمی از مواد سیمانی مانند اکسید آهن، کربنات و رس منتقل می‌شود و رگه‌هایی از آنها بر روی کوارتزیت باقی می‌ماند.
اورتوکوارتز، یک ماسه‌سنگ کوارتزی بسیار خالص است که معمولا از دانه‌های گرد و خوب کوارتز تشکیل شده‌است. حدود ۹۹٪ آن از سیلیس یا SiO۲ و مقدار بسیار کمی از آن از اکسید آهن و برخی کانی‌های مقاوم مانند زیرکن، روتیل و مگنتیت تشکیل شده‌است. با وجود این نمونه‌هایی از کوارتزیت پیدا شده که بعد از دگرگونی همچنان ردّ پای فسیل‌ها و ساختار رسوبی در آنها باقی مانده بود.
کوارتزیت در برابر هوازدگی شیمیایی بسیار مقاوم است، معمولا بالای تپه‌ها و پشته‌ها از این سنگ تشکیل شده‌است. بر روی سطحی که سیلیسیم خالص وجود دارد مقدار کمی خاک تشکیل می‌شود، در نتیجه بر روی بالای پشته‌ها معمولای خاک کمتری وجود دارد و پوشش گیاهی خیلی کم است یا اصلا وجود ندارد.
کاربرد
به دلیل سختی زیاد و تیزگوشه بودن آنها معمولا در پارسنگ کف راه‌های آهن کاربرد دارند همچنین به عنوان سنگ نمای ساختمان‌ها و پوشش دیوارها، کف زمین، روی سطح راه پله و یا کاشی بام مورد استفاده قرار می‌گیرند. گاهی از کوارتزیت‌های شکسته در راه‌سازی نیز استفاده می‌شود.از کوارتزیت‌های خالص در تولید فروسیلیکن (آلیاژ سیلیسیم و آهن)، سیلیسیم صتعتی، سیلیس و کاربید سیلیسیم استفاده می‌شود.در طول دورهٔ سنگی از کوارتزیت به عنوان چخماق استفاده می‌شده‌است.
تشکیل
در آمریکا، کوارتزیت در پنسیلوانیا، شرق داکوتای جنوبی، مرکز تگزاز، جنوب غرب مینه‌سوتا، تپه‌های بارابو، پارک ملی دریاچهٔ دویل در ویسکانسین، در یوتا نزدیک شهر دریاچه شور (به انگلیسی: Salt Lake City)، در معدن مس مورنسی در آریزونا[۹] و ... یافت می‌شود. همچنین شهری در آمریکا به نام کوارتزسایت وجود دارد که نامش را از کوه‌های اطراف که معدن کوارتزیت است گرفته‌است.
همچنین در انگلستان، کانادا (در بریتیش کلمبیا) و در ایران در استان فارس معادن کوارتزیت یافت می‌شود.
تراورتن
تراورتن (به فرانسوی: Travertin)، نوعی سنگ آهک متخلخل است که از دسته سنگهای تزیینی به شمار می‌رود. این سنگ بجا مانده از رسوبات آب‌های معدنی غارها یا چشمه‌های آب گرم یا از رسوب کف دریاها و رودخانه‌ها است که به صورت پهنه‌های نسبتا وسیع دیده می‌شوند.
از بين انواع تراورتن ها، تراورتن های سفيد که رگه هاي رنگي و تخلخل يکنواخت تري دارند، از کيفيت بالاتري برخوردار هستند. دلیل وجود تراورتن هاي کم رنگ را می توان ناشی از وجود رنگدانه هاي پراکنده اکسيد آهن در متن سنگهاي تراورتن دانست . تراورتن هاي رنگي بر حسب درصد رنگدانه هاي اکسيد آهن به رنگ قرمز، گردويي، ليمويي وغيره تشکیل می شوند. ظاهر زیبای تراورتن ها ناشی از اختلاف ميزان اکسيد آهن در لايه هاي مختلف آن می باشد.
شکل ظاهری
تراورتن دارای رنگهای متنوع و بافت نواری شکل است که در اثر حضور ترکیبات آهن، کلسیم و دیگر ناخالصی‌ها ایجاد شده‌است. این سنگ در رنگهای زرد، قهوه‌ای، قرمز، لیمویی، خاکستری، سیاه و سفید قابل تولید است.سنگ های تراورتن گاهی به صورت تصادفی شالدار یا بدونه شال می‌باشد.
خواص
تراورتن به علت داشتن حفرات، خاصیت عایق حرارتی و صوتی دارد. سنگ تراورتن از مقاومت قابل قبولی برخوردار می‌باشد. این سنگ را می‌توان به ۲ شکل موج دار و بدون موج برش داد. تراورتن دارای سوراخ‌ها و حفراتی است که بایستی در هنگام فراوری سطح آن پر شود. وجود حفره در تراورتن باعث می‌شود در هنگام نصب سنگ، ملات سیمانی داخل این حفرات نفوذ کرده و از سقوط سنگ جلوگیری کند.عیب بزرگ سنگ های تراورتن عدم یکدستی رنگ و طرح آنها می باشد و عیب دیگر آن است که سست و گلی می باشد مثلا اگر سنگ خیس باشد و به دمای انجماد فوری برسد سنگ خورد خواهد شد.برای همین در کارخانجات روی کوپ ها را میپوشانند.
موارد استفاده
تراورتن در نماهای روکار داخلی و بیرونی و همچنین برای سنگ فرش کردن قابل استفاده‌است.
keywords : ولف دی ال،سایت ولف دی ال،دانلود مقاله ولف دی ال
